Mięso podlega bardziej skomplikowanym procesom zezwolenia na eksport niż większość produktów spożywczych. Produkty te mogą zostać wyeksportowane pod spełnieniem następujących warunków:
- Złożenie pisemnego wniosku przez władze kraju eksportującego do General Administration of Customs of People’s Republic of China (GACC). Władze ChRL decydują, czy uruchamiają procedurę.
- Po uruchomieniu procesu, państwo eksportujące jest zobowiązane do wypełnienia szczegółowego kwestionariusza dotyczącego przede wszystkim obowiązującego prawa, struktury organów urzędowej kontroli żywności, systemu nadzoru nad produkcją mięsa drobiowego, przeprowadzanej analizy ryzyka, czy informacji o występowaniu i zwalczaniu chorób.
- GACC przeprowadza następnie ocenę ryzyka w zakresie informacji dostarczonych przez kraj eksportera. Jeśli kraj spełnia akceptowalne normy bezpieczeństwa w zakresie produkcji mięsa, Chiny kontynuują dalsze negocjacje.
- Chiny wraz z krajem eksportera omawiają zawartość bilateralnego protokołu inspekcji i kwarantanny, który następnie jest podpisywany przez Ministrów Rolnictwa obu krajów. W protokole zawarte są kluczowe informacje dotyczące możliwości eksportu, w tym gatunki drobiu i poszczególne elementy podlegające wysyłce, regulacje dotyczące postępowania w przypadku wystąpienia chorób, czy wymiany informacji między stronami. Nierzadko osobny protokół podpisywany jest w odniesieniu do surowego mięsa, tzw. jadalnych produktów ubocznych (w tym lotek i łapek) oraz produktów przetworzonych.
- Dodatkowo między władzami weterynaryjnymi obu krajów uzgadniany jest wzór świadectwa zdrowia dla drobiu eksportowanego na rynek Chin. [1].
- Każdy zakład, który jest zainteresowany eksportem drobiu i jego produktów na rynek Państwa Środka musi wypełnić specjalną dokumentację, która jest następnie przekazywana przez GACC władzom kraju eksportującego i przed wysłaniem musi być przez te władze zweryfikowana. Co ważne, jeśli zakład zamierza wykorzystywać zewnętrzną chłodnię lub mroźnię, ta również musi podlegać procesowi zatwierdzenia. Formularze aplikacyjne przekazywane są przez władze chińskie krajowi eksportującemu. W niektórych przypadkach może istnieć konieczność dołączenia wyników badań prowadzonych zgodnie z chińskimi normami, które mogą się różnić od wymogów unijnych.
- Po weryfikacji przesłanych wniosków eksportowych, kontrolerzy z Chin wizytują każdy zakład, który jest zainteresowany eksportem drobiu i jego produktów na rynek Państwa Środka. W ostatnim czasie władze chińskie zaczęły stosować zdalną weryfikację podmiotów, w postaci tzw. wideo kontroli, w trakcie których nie jest konieczna fizyczna obecność przedstawicieli chińskich władz w zakładzie. Jest to szczególnie istotne w obecnej sytuacji związanej z pandemią COVID-19.
- Po przeprowadzonej inspekcji, kontrolerzy przygotowują i przesyłają raport pokontrolny i w przypadku braku niezgodności, zatwierdzają oficjalnie podmioty do eksportu. Wyłącznie zakłady widniejące na liście prowadzonej przez GACC mogą prowadzić eksport. W wersji angielskiej strony internetowej GACC dostępny jest plik Excel, który jednak nie jest aktualizowany na bieżąco.
Lista portów, które przyjmują przesyłki importowanego mięsa, w tym mięsa drobiowego dostępna jest w wersji angielskiej w formie pliku Excel (4 pozycja na stronie): http://english.customs.gov.cn/inspection/html/food.html
Lista wymogów i specyfikacja elementów poddawanych kontroli, w przypadku uzyskiwania zezwolenia na eksport do Chin jest dosyć długa. Niemniej jednak, wszystkie podmioty zamierzające eksportować do Chin muszą zapoznać się z Chińskimi normami, oznaczonymi skrótem GB. W przypadku drobiu najważniejszymi normami są: GB 2707-2016, GB 2726-2016, GB 20799-2016, GB 5749 – 2006, GB 12694 – 2016 oraz GB/T 27341-2009. Nie są one powszechnie dostępne, jednak władze chińskie przekazują powyższe standardy zainteresowanym krajom, w celu ich przetłumaczenia.
Zakłady zatwierdzone do eksportu na rynek Chin są zobowiązane do dokonania rejestracji w systemie celnym pn. Registration Systems of Imported Food and Cosmetic Importers and Exporters. System jest dostępny pod adresem: http://ire.customs.gov.cn/
WAŻNE: Zakłady eksportujące powinny być w stałym kontakcie z importerem, aby mieć pewność, że produkty wysyłane na rynek Państwa Środka nie podlegają dodatkowym wymogom lub restrykcjom.
Obecnie zakłady drobiarskie z zaledwie trzech krajów Unii Europejskiej posiadają uprawnienia eksportowe na rynek Chin. Według stanu na 15.10.2020, Węgry i Polska mają wstrzymane możliwości eksportowe z powodu wystąpienia w tych krajów ognisk grypy ptaków na przełomie 2019/2020 roku. Z kolei Francja dopiero niedawno odzyskała możliwość eksportu po zamknięciu tego kraju z powodu grypy ptaków w 2015 roku.
Stosowane cła znacząco różnią się od siebie. Występują tutaj zarówno cła od wartości (ad valorem) jak i od ilości (CNY/KG). Ze względu na brak umów bilateralnych w zakresie handlu mięsem drobiowym, kraje Unii Europejskiej są traktowane jak inne kraje z listy preferowanej, które mają obniżoną stawkę celną. Lista stawek celnych wygląda następująco:
Ze względu na dodatkowe cło powiązane z ilością importowanego produktu, mięso z kurcząt podlega najwyższym stopniom oclenia ze wszystkich gatunków mięsa drobiowego. Cło dla produktów drobiowych z Unii Europejskiej jest liczone w następujący sposób:
Cło do zapłacenia = ilość produktu X cło na ilość produktu (CNY/KG) + wartość produktu X cło na wartość produktu[1].
Chiny stosują też listę produktów, dla których istnieje do wykorzystania kontyngent
z obniżoną stawką celną. Aktualnie mięso drobiowe nie znajduje się na tej liście. Listę można znaleźć pod linkiem:
http://www.gov.cn/xinwen/2019-12/23/5463213/files/8870ff189a3a44ba88504c6aebc062da.pdf
Chiny, co do zasady nie uznają regionalizacji w związku z wystąpieniem ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI), czy rzekomego pomoru drobiu (ND). Niemniej jednak, w 2020 roku Chiny i USA zawarły porozumienie, na mocy którego, w przypadku wystąpienia jednej z wyżej wymienionych chorób u drobiu, zakaz eksportu nie będzie dotyczył całego kraju, a ograniczy się jedynie do stanu, w którym zostało stwierdzone ognisko.
W przypadku pozostałych państw, w tym UE, Chińskie Ministerstwo Rolnictwa wydaje decyzje o zakazie importu z danego kraju, jeśli na jego terenie wystąpiły ogniska HPAI lub ND u drobiu. Co więcej, Chiny nie uznają automatycznie odzyskanego statusu kraju, zgodnie z przepisami Światowej Organizacji ds. Zdrowia Zwierząt (OIE), czyli po trzech miesiącach od likwidacji ostatniego ogniska. Proces znoszenia zakazu eksportu nieraz trwa nawet kilka lat. Dodatkowo okres od podjęcia decyzji o zniesieniu zakazu do wprowadzenia zmian w życie jest również długotrwały i może wynieść kilka miesięcy. Obostrzenia te dotyczą nie zarówno żywych zwierząt, jak i mięsa drobiowego, jaj i przetworów drobiowych i jajecznych.
WAŻNA INFORMACJA DOTYCZĄCA COVID-19:
W związku z faktem, że władze ChRL uznały ryzyko przenoszenia wirusa SARS-CoV-2 przez importowaną żywność za wysokie, służby GACC wprowadziły szereg środków zapobiegawczych wobec zagranicznych producentów i eksporterów żywności, na których produktach zostanie wykryta obecność wirusa.
W związku z powyższym należy na bieżąco śledzić informacje przekazywane przez GACC władzom kraju eksportującego oraz być w stałym kontakcie z importerem.
